Vanaf zaterdag stelt Merksplassenaar Tom Woestenborghs (44) nieuw werk tentoon in Rotterdam. Daarin gebruikt hij vooral kleurrijke kleefband en plastic kleeffolie. Die snijdt hij vakkundig uit, en pielt ze nauwgezet, als in een collage, laag op laag over elkaar, tot hij de juiste kleurschakering voor zich heeft.
► Lees ook de smaakmakende intro van Stef Van Bellingen bij deze expo
We interviewden je zowat drie jaar terug, op de vooravond van je expo in Eindhoven. Daartussen zat zowat de hele coronaperiode. Hoe heb je die beleefd?
“Makkelijk was anders. Ik heb hard gewerkt, maar de hele tijd leek het toch alsof er een gigantische rem op het leven stond. Er waren amper expo’s. Driemaal maakte ik mee dat er een tentoonstelling van mij opende, maar kort daarop de deuren moest sluiten. Lastig, maar al bij al was het een productieve tijd. Natuurlijk maak je vooral heel veel kosten. Kunstenaar zijn is dan heel wat minder romantisch. Op zo’n momenten ben je een kleine zelfstandige die noodgedwongen de zaak moet sluiten, terwijl de vaste kosten doorlopen. Je hebt niet langer een platform om te verkopen. Nu lijkt alles weer te vlotten. Ik exposeer nog tot eind april in Oosterhout in Moya, net achter Breda. En vanaf volgend weekend dus ook in Rotterdam.”
A Standstill
“Maar de tijd die achter ons ligt, kroop toch ook wel voor een deel in het werk dat ik nu presenteer. De titel van de expo, ‘A Standstill’, verwijst daar ook naar. Eerlijkheidshalve moet ik er wel bij vertellen dat het concept achter de tentoonstelling al op punt stond vóór de lockdown. Het was een gelukkig toeval dat de immobiliteit die daardoor in het sociaal leven sloop, samenliep met het thema waaraan ik mijn werken ophing.”
“Ik zocht vooral in mijn werken het momentum op: je gaat naar een feest of een belangrijke receptie. Je maakt je klaar, je dirkt je op, en de endorfines zorgen er tegelijk voor dat je al in de roes zit van de goesting en de spanning om te vertrekken. Maar eenmaal klaar, zit je plots met een decompressie tot als ze je komen oppikken. Bij dat wachten voel je de prestatiedruk die de maatschappij ons oplegt voluit binnenkomen. Dat moment wou ik grijpen.”
“Ik portretteer de mensen in die fase. Portretten hebben me altijd gefascineerd. Sowieso is mijn werk extravert, kleurrijk, sterk aanwezig. Daarom wordt het soms poppy genoemd. In deze expo flirt ik ook wat met het rococo-genre, dat me altijd aangesproken heeft door de gigantische joie de vivre die het uitstraalt. Ik denk maar aan Jean-Honoré Fragonard of François Boucher. Het draait net als bij mij om mensen die de ambitie hebben zichzelf op de kaart te zetten en op deftige of minder deftige manieren plezier willen maken.”
Ik heb het gevoel dat we nu ook in zo’n soort kantelmoment zitten. Ons vertrouwd wereldbeeld begint meer en meer af te brokkelen. Tom Woestenborghs
Zit er in je werk een schrijnende laag?
“De rococo-portretten dateren van vlak voor de Franse revolutie. Ik heb het gevoel dat we nu ook in zo’n soort kantelmoment zitten. Kijk maar naar het navelstaren op de social media, de veruitwendiging van het eigen ik dat wil scoren. Ons vertrouwd wereldbeeld begint meer en meer af te brokkelen, met de coronacrisis en de Oekraïne-oorlog als laatste golfslag in de voorbije dertig jaar. Niets houdt die vloedgolf nog tegen, zo lijkt het. Hopelijk heb ik het mis. Laatst werd ik wakker en las ik al de pagina’s over de dramatische situatie in Oekraïne. In een klein hoekje van de krant ging het over het Amazonewoud, dat blijkbaar naar het kritieke kantelpunt gestuwd en reddeloos wordt.”
Moeten we je werk dan interpreteren als morele vertellingen?
“Nee, ik ben niet iemand die wil moraliseren. Ik beschouw me eerder als een soort waarnemer die bepaalde fragmenten van de wereld toont.”
Je kiest in je werk vaak voor mensen uit je eigen dichte kennissenkring als model.
“Ja, dat vind ik belangrijk. En het is ook makkelijk samenwerken. Ik probeer ze, net zoals in een film, wat te typecasten. Ik vind het boeiend om persoonlijkheden naast elkaar te zetten.”
Toen we vorige keer praatten, wou je uittesten of je nog zorgeloos kunst om de kunst kon maken.
“Uiteindelijk was dat een vormelijke stijloefening. Ik wou aftoetsen in hoeverre je kon ontsnappen uit de maatschappij. Het antwoord was dat dat voor mij moeilijk lag. In deze reeks zit deels ook een formeel vormonderzoek. Het lijkt misschien een gimmick, maar elk werk bestaat uit drie delen: een portret van het wachten, een intieme voorstelling bij de voorbereiding erop, en een abstract detail uit het interieur. Uit de sequentie van het klaarmaken, haal ik het materiaal voor dat abstract werk. Het is mentaal puzzelwerk, een strategie om maximaal de beelden onder controle te krijgen.”
“‘We’re just obvious’, is de ondertitel van deze solo tentoonstelling. Waar slaat die ‘obvious’ op?
“Op de vanzelfsprekendheid. Ons menselijk handelen, onze patronen zijn extreem voorspelbaar. Als je lang genoeg naar mensen kijkt, kan je precies inschatten wat ze gaan doen.”
Je blijft trouw aan de Rotterdamse galerie van Frank Taal?
“Ja, ik voel me daar goed bij. Frank is heel energiek, en op een of andere manier erg loyaal. Zijn keuze om met artiesten te werken, draait niet om het geld. Ik heb bij hem altijd het gevoel dat hij vertrouwen schenkt en er volop voor gaat.”
Praktisch
A Standstill. We’re just obvious
solo tentoonstelling van Tom Woestenborghs
19 maart tot en met 30 april ’22
Galerie Frank Taal
Van Speykstraat 129, 3014 VH Rotterdam
open do en vr van 12 tot 18 u., zaterdag tussen 13 en 17 u. en op afspraak.
De oude Afra- toonzaal zou een perfecte plek zijn om Merksplas van dichtbij te laten kennismaken met het fantastische werk van Tom. Hier is gegarandeerd een publiek voor…een uitdaging voor de cultuurdienst?
Prachtige werken Tom! Succes met de tento.