De traditie van de jaarlijkse opendeurdag werd enkele jaren onderbroken, maar zondag ben je vanaf 13 uur weer welkom op de Merksplasse brandweerpost. Vandaag werd er opgeruimd, gepoetst en gewerkt om alles klaar te maken voor het feestje. Tussen de koffiekoeken (“ja, we proberen het hier voor onze vrijwilligers zo gezellig mogelijk te maken”) door praatten we met kapitein Jan Peeraer en luitenant Steven Verhoeven.
Steven: “In 2015 werd de brandweer grondig hervormd. Alle gemeentelijke brandweerposten werden ontbonden, en verenigd in een zonale werking. De brandweerpost Merksplas hoort sindsdien bij de Hulpverleningszone Taxandria. Daarin zijn we zeer goed vertegenwoordigd: Jan Peeraer is clusterverantoordelijke voor Merksplas, Rijkevorsel, Hoogstraten, Baarle-Hertog, Meerle en Rijkevorsel. Ik ben postoverste voor Merksplas. Burgemeester Frank Wilrycx is ook voorzitter van de zoneraad. In totaal werken er zo’n 400 mensen voor de zone, waarvan een veertigtal administratieve krachten. Ons Merksplas vrijwilligerskorps telt 33 actieve leden.”
Nieuwe mensen nodig
Jan: “Maar de gemiddelde leeftijd in ons korps ligt redelijk hoog. Best zouden we op termijn heel wat nieuwe mensen moeten rekruteren. Daar zetten we actief op in. Zo hebben we de voorbije twee jaar 3 mensen aangeworven. Vrijwilligers vinden, is moeilijk geworden. Vroeger stonden de kandidaten aan onze deur aan te schuiven, maar vandaag is dat niet meer zo. De job is immers veeleisend: we verwachten dat vrijwilligers zoveel mogelijk beschikbaar zijn, dat ze vakbekwaam blijven door veel te oefenen, en de basisopleiding beslaat al gauw meer dan 250 uren. Je doorloopt de brandweerschool op twee jaar als je elk weekend (buiten de schoolvakanties) cursus volgt. In september start bij ons trouwens een kandidaat die overdag de opleiding zal volgen.”
Steven: “Het wordt ook duidelijk dat het een nationaal probleem wordt om voldoende mensen aan te trekken en ze te laten doorgroeien. Dat is niet vanzelfsprekend, als je je privé en je werk daarmee ook nog wil combineren. We verwachten dat binnenkort onze statuten zullen aangepast worden om dat engagement combineerbaar te maken.”
Ruggensteun
“Hier in Merksplas hebben we een fantastisch team van de vrijwilligers én hun partners. Bij de recente storm stonden we bijna voor een ondoenbare klus om overal bijstand te verlenen. Toen hebben we zo goed als continu dat werk verzet op drie dagen tijd. We konden daarbij rekenen op de inzet van onze Fireladies: onze partners sprongen mee in de bres om voor ons maaltijden te bereiden, zodat we zo goed als geen tijd verloren. We weten ook dat het belangrijk is dat ons team voelt dat hun partner achter hun staat.”
Jan: “Ook voor de opendeurdag van zondag staan ze klaar om ons te helpen, samen met onze vriendenkring. Die organiseert onder voorzitterschap van Luc Govers op jaarbasis een vier à vijf activiteiten, waaronder de opendeurdag, een familiedag… De vriendenkring beheert ook onze kantine. Met de kermis hebben we ook de ongeschreven traditie dat we samen op stap gaan. Dat doen we ook op 11 november. Na de misviering en de hulde op het kerkhof zorgen de Fireladies voor spek met eieren, en nadien gaan we de brandpreventie inspecteren in de lokale horecazaken (lacht). Die krijgen dan een maand de tijd om eventuele aanpassingen te doen, want met Sinte-Barbara komen we begin december terug langs.”
Maximale inzet
Zes jaar geleden hingen ook hier in Merksplas zwarte vlaggen aan de kazerne omdat jullie niet tevreden waren over het nieuwe oproepsysteem en de overstap naar de zone.
Steven: “Toen waren we inderdaad ontevreden. Maar intussen is er veel overleg en bijsturing geweest. Het was even wennen, maar sindsdien zijn er concrete doelen vooropgesteld en goede afspraken gemaakt.”
Jan: “En we krijgen ook veel steun van het Merksplasse beleid. Elke maand vergaderen we samen met de burgemeester. In die woelige periode hebben we daar veel aan gehad.”
Steven: “Onze brandweerlui geven sindsdien op wanneer ze al dan niet beschikbaar zijn. Daar zijn ze vrij in, maar we trachten in te zetten op een maximale beschikbaarheid. Maar als mensen aanwezig moeten zijn op hun werk, of als ze een feestje gepland hebben, kunnen ze dat gewoon aangeven. In de zone wordt constant gemonitord wie bereikbaar is. Bij een oproep is het zaak om zo snel mogelijk uit te kunnen rukken met een basiseenheid. Zo’n ploeg bestaat uit zes mensen: een chauffeur, een bevelvoerder en 4 brandweerlui. De oproep komt terecht in de centrale in Antwerpen, die oordeelt welke post het snelst assistentie kan verlenen. Bij een snelle interventie moeten we binnen 7 minuten kunnen uitrukken, bij een trage binnen het kwartier. Onze gemiddelde uitrijtijd na een alarm ligt meestal onder de zes minuten.”
Jan: “Elke maandagavond houden we hier in Merksplas ook onze oefeningen. Niet iedereen hoeft daarop aanwezig te zijn, maar we oefenen dan gericht op onze vakbekwaamheid. Procedures worden geoefend; in de winter combineren we vaak theorie aan praktijk. Ook is het een moment om ons materiaal na te kijken en te onderhouden.”
Wat mogen we zondag verwachten van jullie opendeurdag?
Steven: “Door de coronatoestand is het al even geleden dat we die konden houden. We zijn blij dat we die traditie terug kunnen oppikken. Kinderen kunnen bij ons weer drankkratten beklimmen, een rondrit met de brandweerwagen meemaken of zich uitleven op ons springkasteel. We houden ook een static show met onze wagens en ons materiaal. We geven twee demonstraties over hoe we een autobrand bedwingen. En we hebben een infostandje voor mensen die meer willen weten de werking van ons vrijwilligerskorps en hoe ze zich bij ons kunnen aansluiten.”
Jan: “Want we kunnen echt wel extra vrijwilligers gebruiken, dat moet stilaan duidelijk zijn. Maar het belangrijkste die dag is voor ons toch wel het gezellig samenzijn met onze inwoners.”
Is jullie ploeg intussen ook al vervrouwelijkt?
Steven: “Nog niet in Merksplas, maar in onze zone hebben we toch al wat instroom. We hebben ook de uitgesproken ambitie om hier ook bij ons vrouwen aan boord te krijgen. De opleiding, de proeven en de job zijn zeker haalbaar voor hen.”
Praktisch
Opendeurdag Brandweer Merksplas
Zondag 12 juni, 13-18u., brandweerpost Merksplas. Alle informatie vind je hier.
112: als het dringend is
Jan en Steven: “Als je ons dringend nodig hebt, bel je best 112. Dat doe je als er iemand moet gered worden, of in een levensbedreigende situatie. Als het niet dringend is, gebruik je beter ons e-loket, bijvoorbeeld voor het verdelgen van wespennesten, voor stormschade of wateroverlast. Bellen naar onze Merksplasse kazerne, helpt helemaal niet. Daar is zelden iemand aanwezig.”
