Dirk Hendrix en Willem Van Pelt droomden aan de toog van jeugdhuis Zigzag over duurzame voedselproductie. En het bleef niet bij dromen. De twee begonnen – niet gehinderd door enige voorkennis – te experimenteren met groenteteelt.
Een vijftal jaar geleden werd Groentegeweld een échte job. “We werkten nog deeltijds naast de boerderij, maar je aandacht verdelen over de twee is moeilijk”, vertelt Dirk. “We willen het goed doen, en dat kan enkel door ons volledig te focussen op één activiteit. Dat is Groentegeweld geworden.” De twee zijn nu dus professioneel en voltijds groenteboer in Weelde, deelgemeente van Ravels. ‘Weld’ in de volksmond en dat verklaart ook meteen de naam van het – verder absoluut niet gewelddadige – bedrijf.
“Onze insteek is om voedsel te produceren met een duurzame blik op de toekomst”, vertelt Willem. “Nu we daarmee bezig zijn, is daar nog ‘en met meer respect voor de boer’ bij gekomen. Ik vind dat wij onze voedselproductie in eigen handen moeten kunnen houden. Wij doen dat hier op een manier die haalbaar is en blijft voor de volgende generaties. Dat is ook de reden dat we gestart zijn.”
Innovatie in de sector
“We telen hier ‘alles’”, vult Dirk aan, “met uitzondering van asperges, witloof en bewaarteelten zoals uien en aardappelen. Dat zijn grote teelten die veel oppervlakte innemen en lang op het veld staan. Ze zijn ook niet geschikt om met veel handenarbeid te telen en wij werken hier zonder tractor. Om onze deelnemers deze producten wel te kunnen aanbieden, werken we samen met een teler uit de buurt die zich hierin specialiseert. Zelf telen we diverse andere groenten.” Groentegeweld is een CSA-boerderij, Community Supported Agriculture. Deelnemers sluiten een abonnement af om tijdens het jaar groenten te komen oogsten. “Ons bedrijf ligt in het landelijke Ravels. De markt voor zelfpluk is hier niet zo groot dat we er met twee rendabel van kunnen leven. Daarom werken we ook met pakketten. Die kunnen klanten hier komen afhalen, of op een van de afhaalpunten in de buurgemeenten. We beperken ons tot de Noorderkempen omdat we de lokale insteek heel belangrijk vinden. Willem heeft altijd in de IT-sector gewerkt. Hij bouwde zelf het onlineplatform waarmee klanten hun abonnement kunnen beheren: zo kan iedereen zelf kiezen wat er in zijn of haar pakket zit. Je kan ook gerust een pakketje overslaan als je op vakantie gaat. Het onderscheidt Groentegeweld van andere pakketbedrijven en zorgt voor een hoge klantenbinding. Innovatie is in de landbouwsector belangrijk, ook bij bioboeren. Het imago van de geitenwollen sokken past echt niet bij ons.”
“Behalve de zelfoogst en de pakketten proberen we ook wat aan horecaverkoop te doen en beleveren we een kindercrèche. Dat is letterlijk bio met de paplepel in de mond geven. Het leuke daaraan is dat we hen groenten kunnen leveren die mogelijk ongeschikt zijn voor de rechtstreekse verkoop, maar wel voor de verwerking. Er staat een schappelijke kiloprijs op, maar vooral: de crèche kiest er bewust voor en heeft zelfs iemand in dienst om onze biogroenten te bereiden. Het is écht, lokaal eten. Dit is iets waar wij 200% achter staan. Het verhaal klopt.”
Bio als de standaard
“Het voordeel van de korte keten is dat het de makkelijkste manier is om begrip te krijgen van klanten voor eender wat: een teelt die mislukt, of eentje die net heel hard gaat. Je kan het verhaal vertellen; de mensen zien het hier met eigen ogen en ze snappen wat er gebeurt”, weet Dirk. “Ik vind het belangrijk dat we dat hier kunnen doen. Zo ziet de consument ook in dat voedsel voorzien niet zo evident is. Ze begrijpen hoe hard wij afhankelijk zijn van externe factoren. Ons model getuigt wel van veerkracht. We hebben geen monocultuur. Als één teelt mislukt, slaagt een andere wel.”
“Het feit dat alles wat je maar wil voorradig is, is iets van de laatste veertig jaar. Intussen zijn wij gewend aan supermarkten, maar er moet niet veel gebeuren om het kaartenhuisje in mekaar te laten vallen. Een vrachtschip dat dwars ligt, het conflict in Oekraïne … Korte keten helpt om tot een gediversifieerd aanbod te komen in de eigen streek. Uiteraard moeten we hier geen citrusvruchten willen telen; dat kan hier niet. Maar wat we hier zelf kunnen doen, moeten we zelf doen.”
“Wij zijn biologisch gecertificeerd, maar wat mij betreft zou dat label op de schop mogen. Ik vind dat het biolabel het normale zou moeten zijn. Bio is voor ons een evidentie. Wij werken op een andere manier, met een andere insteek en zijn ervan overtuigd dat biologisch werken een substantieel deel van de oplossing voor het klimaatprobleem is. We vinden het niet makkelijk om die boodschap te brengen, zonder anderen tegen hun schenen te stampen. Terwijl het net wel onze betrachting is om dat niet te doen. Wij zijn niet de beste boeren ter wereld. Er zijn zeker mensen die wat wij nu doen beter kunnen. Maar ik geloof dat er bij de gangbare boeren ook mensen zitten die met onze aanpak succesvol kunnen werken. Wij nodigen hen heel graag uit om tijdens Dag van de Landbouw kennis te komen maken met onze aanpak. We zijn er trouwens van overtuigd dat er nog veel ruimte is voor bijkomende CSA-bedrijven.”
Bioboeren verenigen
Willem gaat verder: “We willen proberen af te geraken van ons spreekwoordelijke eiland. Daarom hebben we een initiatief gestart om bioboeren uit de Noorderkempen te verenigen om samen naar buiten te kunnen komen en een mooi verhaal te kunnen vertellen. Een kleine drie jaar geleden kwamen we voor het eerst samen. Intussen zijn de eerste samenwerkingen een feit. Met onze leverancier van aardappelen en uien bijvoorbeeld, maar we kijken ook verder. Via de Koning Boudewijnstichting zijn we onlangs een project gestart waarin we onze producten verwerken. Samen met chef Sara Colin willen we een gezonde lunchmaaltijd met lokale bioproducten produceren die we zullen aanbieden op bedrijventerreinen in de buurt. Op die manier hopen we onze afzet te vergroten en als biosector hier in de Kempen te kunnen groeien. Niet in aantal hectares, wel in omzet en diversificatie. We merken dat bedrijven er meer en meer belang aan hechten dat hun medewerkers goed eten. Daarvoor willen wij met een oplossing komen. Tijdens Dag van de Landbouw organiseren wij hier een try-out van onze eerste ‘salad in a jar’. We zullen dan zien wat er aanslaat en in het najaar hopen we met de distributie bij de bedrijven te kunnen starten.”
Boterham verdienen
“Binnen het bedrijf hebben wij verschillende rollen opgelijst en ieder heeft een eigen verantwoordelijkheid”, rondt Dirk af. “Zo is Willem bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de pakketsamenstellingen en meld ik nieuwe zorggasten aan. Je moet de rollen proberen te verdelen, zodat je niet aan alles moet denken. Er is hier meer dan werk genoeg. Het is zaak je hoofd vrij te kunnen maken, zodat je niet continu jezelf achterna holt. We zijn allebei jonge vaders. Het is essentieel dat wij het bedrijf kunnen combineren met ons gezinsleven. En er moet een deftig inkomen staan tegenover ons werk. Onze job is net zo maatschappelijk belangrijk als die van een onderwijzer, dus moet er minstens hetzelfde loon tegenover staan. Het is ook belangrijk dat wij geen 70 uur per week moeten kloppen. Uiteraard moeten wij af en toe wat extra tijd in het bedrijf steken, maar dat mag geen stressfactor worden. Zo werken wij indien mogelijk niet op zondag en voor de zaterdagen hebben wij een beurtrol. Ook gaan wij in het hoogseizoen op vakantie, om de beurt uiteraard. Onze partners zitten niet mee in de zaak, dus een gezonde werk-privébalans is extra belangrijk.”
“Het moet mogelijk zijn dat je voedsel produceert zonder je uit de naad te werken”, zegt Willem nog. “Ik hoef geen boterham met kaviaar te eten, maar ik wil wél dat mijn kind een goede boterham meeneemt naar school. Dat is de basis waaraan waarschijnlijk elke boer wel wil voldoen. Een eerlijke prijs voor je product, en de mogelijkheid om goed te leven van de landbouw zonder afhankelijk te moeten zijn van subsidies. Zo kan je je autonomie en je echtheid behouden. We zijn blij dat we op deze manier kunnen werken.”
Dit artikel verscheen eerder op de website van Boerenbond. Groentegeweld neemt op zondag 14 september deel aan de Dag van de Landbouw.
Je bent die zondag welkom van 10 tot 17 uur aan Hegge 15 in Weelde. Er zijn verschillende rondleidingen voorzien, op maat van jou en de kinderen. Er zijn hapjes en drankjes, gemaakt met eigen producten door onze bezielde kok en kokkin. Voor de sfeer en gezelligheid zal er ook lokale muziek gespeeld worden.
Bestel je groentepakket
Groentegeweld heeft verschillende formules. In Merksplas wordt je groentepakket vrijdagnamiddag bij Center Peeraer geleverd.
Heel interessant!