“We zijn in Merksplas nog met 13 betalende leden,” zegt Koen Havermans van de Biebond Sint-Ambrosius. Misschien zijn er nog wel wat meer, die zich aansloten bij de imkersbond van Turnhout of Rijkevorsel. En misschien zijn er nog een paar die geen FAVV-nummer hebben, alhoewel dat verplicht is om wettelijk in orde te zijn. Maar met onze Merksplasse bond zijn we echt op zoek naar nieuwe mensen. Speciaal daarom organiseren we binnenkort voor potentiële imkers een introcursus van zeven lessen. Als er mensen uit het dorp meedoen, willen we die echt wel in de watten leggen.”
Het is wat, een leven met bijen. “Eigenlijk was ik al van kleins af aan geïnteresseerd in het imkeren. Zo’n tien jaar geleden volgde ik een cursus in Retie, en zo ben ik er in gerold. Ik sloot me hier aan bij de Biebond. De voorzitter, Clement Neeckx, was al vijftig jaar voorzitter en wou dat stokje doorgeven. Ik wou zijn werk niet verloren laten gaan, maar echt happig was ik er toen niet op. Maar alle leden waren ermee akkoord, en sindsdien mag ik mij de voorzitter noemen.”
“Wat je je daar bij moet voorstellen? Vergaderingen organiseren met onze bond, overleggen op hogere niveau’s, congressen volgen… Gelukkig houdt onze penningmeester zich bezig met al het papierwerk dat erbij komt kijken. Want er wordt heel wat ons gevraagd. Als imkersbond vallen we voor onze subsidiëring onder het Agentschap van Landbouw en Zeevisserij. En die dringen er steeds meer op aan om ons met omliggende imkersbonden in de omgeving te clusteren. Spijtig, want niemand wil voor zijn hobby 20 kilometer gaan rijden om te vergaderen. Voor onze subsidies moeten we nu vergaderen met minstens 10 leden, die elk een FAVV-nummer moeten hebben, en ze mogen geen Nederlandse nationaliteit hebben. Met die clusterplannen zouden we binnenkort met z’n 35 moeten vergaderen. Dat lukt misschien in de fruitstreek van Limburg of rond Herentals, maar hier? Ik vrees dat dat ons niet zal lukken.”
“Vroeger had iedere boer wat bijen. Naast zijn schuur maakte hij met een stuk golfplaat een afdakje, en daaronder hield hij biekes. Maar die traditie zijn we hier helemaal kwijt.”
➽ Hoe begin je aan het imkeren?
Koen: “Meestal winnen geïnteresseerde mensen wat informatie in bij imkers die ze kennen. Meestal volgen ze dan ook een introcursus. Het is zowat traditie dat je nadien van ervaren imkers een volkske krijgt, een volk bijen met een koningin waarmee je – meestal in het voorjaar – kan starten. Daarvoor heb je ook een kast nodig met zes ramen. Die staat ook best in een omgeving waarrond bijen voedsel kunnen vinden. Als alles goed gaat, zou je in principe al in de zomer honing kunnen slingeren: dan haal je de honing uit de bijenkorven nadat de honing geoogst is. Daarvoor gebruik je een honingslinger, waarmee je de honing uit de bijenraat slingert, zodat die klaar kan worden gemaakt voor consumptie.”
“Het moment om honing te slingeren, hangt ook af van het bloeiseizoen van wat er in de omgeving bloeit en wanneer. Bij lindes is dat anders dan bij acacia’s. Die laatste staan bijvoorbeeld maar veertien dagen in bloei, en als het dan net regent zijn de bloemen zó weg. Dit jaar zijn de kersen bijvoorbeeld uitgeregend.”
“Ik raad meestal aan om met meer dan één volk te beginnen. Als dat een rampzalig seizoen kent, hou je niets over. Best begin je met twee, of beter nog met drie volken.”
“Je hebt voor je hobby wel wat startkapitaal nodig. Soms kan je wel wat tweedehands materiaal kopen, of materiaal delen. En je hebt ook bergruimte nodig voor je gerief: ramen, je slinger, lege potten…”
Nieuw leven in de bond
Koen: “Nu zijn we dus op zoek naar nieuwe leden voor onze bond. We hebben als vereniging wel geleden onder de coronaperiode. Naar ik hoor, is ook op andere plekken het verenigingsleven toen in elkaar gestuikt. Ik zou graag met nieuwe mensen plannen maken en lokaal acties opzetten. In de Kempen zijn er bijvoorbeeld afdelingen die samen met de gemeente plantacties met bloembollen en zaden opzetten. Ze bieden aan de eigenaars van braakliggende gronden aan om er bloemenweides van te maken door met scholen bloembollen of bloemen te zaaien of om die te verdelen.”
Zelf aan de slag
“Vorig jaar heb ik een stuk grond op een hoek aan Heiseneinde gehuurd van de kerkfabriek. Nu staan er 43 hoogstammige bomen aangeplanten: appelen, peren, pruimen, kersen…, wat struiken en een hoop amandelwilgen, en wat groenten. Ik heb er ook enkele bijenkasten staan. De buren zijn blij met het groen dat er kwam. Aanvankelijk waren ze wat beduusd voor de bijen, maar nu merken ze dat die totaal ongevaarlijk blijken te zijn. Iedereen is in zijn leven wel eens een keer gestoken, maar normaal zijn bijen vreedzaam. Je mag wel niet in de buurt komen als je wat pinten hebt gedronken: van alcohol worden ze agressief.”
“We zoeken in Merksplas ook nog wat goede plekken om onze kasten te plaatsen. Vaak haken eigenaars af, net omdat ze dat steekgevaar vrezen. Echt, bijen zijn ongevaarlijk.”
“Ik hou van mijn hobby: bijen zijn reuze-interessant, je leert de natuur kennen en door te imkeren kom je in contact met veel mensen. Het is wel een bezigheid waar veel tijd in kruipt. Zeker als je kasten niet in je tuin staan: dan moet je er ook nog wat verplaatsingstijd bij rekenen.”
Vriendelijk voor de bijen
➽ Hoe kan je als inwoner voor een bijenparadijs zorgen?
“Dat doe je door veel verschillende bloeiende planten en bloemen in je tuin te houden, van het begin van de lente tot het einde van de herfst. Krokussen planten, bijvoorbeeld. Of amandelwilgen: die bloeien wel 8-9 maanden per jaar en zorgen dus ook zolang voor stuifmeel. Die wilg groeit hard, maar is ook makkelijk te knotten.”
Cursus volgen?
Koen: “We organiseren die samen met de imkersbond van Zoersel. Daar gaat de introcursus ook door, in Zaal Dorpszicht (Dorp 54). Zo nodig kan je met ons samen carpoolen.
Voor de 7 lessen betaal je 125 euro (incl. lesgeld en de begeleiding bij de opstart). Na de cursus volgen we je vorderingen samen op. “
Dit is het programma:
| datum | uur | onderwerp | lesgever |
|---|---|---|---|
| 26 november | 19.30-21.30 | Introductieles | Eddy Nowicki |
| 10 december | 19.30-22.30 | Biologie van de honingbij, bijengenetica, bijenrassen | Nico Verwimp |
| 21 januari | 19.30-22.30 | Nut van de honingbij, bijenweide, drachtgebied | Maarten Pluym |
| 4 februari | 19.30-22.30 | Ontwikkeling van een bijenvolk | Dirk Cristael |
| 18 februari | 19.30-22.30 | Imkermaterialen | Johan Baets |
| 4 maart | 19.30-22.30 | Bijengezondheid | Frans Daems |
| 1 april | 19.30-22.30 | Bijenproducten, evaluatie/examen | Kris Vanstraelen |
Meer weten?
Mail of bel Koen: koen.havermans@gmail.com of +32 468 49 23 37
