Overproductie landbouw is het echte probleem

Afgelopen week demonstreerden boeren tegen het beleid. Ze vinden dat de ‘stilstand’ in de verdere uitbreiding van landbouwbedrijven niet langer kan blijven duren. Ze willen weer vooruit. Als Smaakhoeve De Lochtenberg hebben we ervoor gekozen niet mee te doen aan deze zwanenzang.

Veel boeren geloven dat een geïndustrialiseerde landbouw niet alleen de meest efficiënte en productieve oplossing is, maar ook de enige manier zal zijn om de groeiende wereldbevolking te kunnen blijven voeden. Straks zijn we hoogstwaarschijnlijk met zo’n 10 miljard mensen op deze planeet. Het idee leeft dat we dus een enorm sterke agro-industrie nodig zullen hebben om aan de wereldwijde explosieve vraag naar voeding te kunnen blijven voldoen.

Onderzoek toont aan dat we om 20 mensen duurzaam te voeden ongeveer 1 hectare landbouwgrond nodig hebben. De rest is wiskunde! Want als in de toekomst 10 miljard mensen wereldwijd moeten worden gevoed, dan is er zo’n 500 miljoen hectare landbouwgrond nodig om dat voedsel te kunnen verbouwen.

Zegt gezond boerenverstand dan alleen maar ‘grootschaliger’?

De Boerenbond werpt zich graag op als ‘belangenverdediger’ van de sector, maar blijkt in werkelijkheid de ‘regisseur’ van de agro-industrie, die slaafse boeren graag wijsmaakt dat ze moeten blijven inzetten op groter, sneller, goedkoper en efficiënter. Ze dwepen met de zogenaamde ‘gezond-boerenverstand-logica’ dat bedrijven grootschaliger laten worden de enige manier is om aan de vraag te kunnen blijven voldoen.

Niets is echter minder waar. Het is een drogreden die vooral de industrie zelf dient, ten koste van de échte kwaliteit van ons eten en met erbarmelijke wantoestanden tot gevolg waarmee we in de moderne landbouw van nu worden geconfronteerd.

Vandaag de dag – anno 2021 – blijkt dat we wereldwijd al aan landbouw doen op maar liefst 1,5 miljard hectare landbouwgrond! We boeren dus al op 3 keer (!!!) de totale oppervlakte die we – toekomstig zelfs maar – nodig zullen hebben om iedereen van genoeg eten te kunnen voorzien.

Overspoeld met eten

Het resultaat daarvan is vrij simpel: we worden overspoeld met eten! Er is een enorme overproductie aan voeding, wat maakt dat markten verziekt worden en producten tegen dumpingprijzen op de markt worden gesmeten. De prijzen zijn daardoor zo extreem laag dat zelfs boeren de kosten die ze maken op hun boerderij nog amper kunnen dekken met het geld wat ze voor hun producten krijgen. De hele hedendaagse land- en tuinbouwsector is bezig aan een uitputtende marathon waarvan ze nu al weet dat ze die nooit zal winnen.

Dumpingprijzen geven de consument een vals goed gevoel. Achter die massa aan goedkoop voedsel gaan immers drama’s schuil. Gert Laurijssen

Mooi blozende tomaten voor een stuiver, dikke kipfilets voor een cent, liters melk voor een dubbeltje. Dumpingprijzen geven de consument een vals goed gevoel. Achter die massa aan goedkoop voedsel gaan immers drama’s schuil. Want zolang de overproductie in stand wordt gehouden, zal de ‘moderne’ landbouw ons blijven confronteren met enorme marktschommelingen die boeren tot een faillissement drijven. We zullen op deze manier nooit een markt krijgen die een leefbaar evenwicht kent tussen vraag en aanbod.

Korte keten zorgt voor keerpunt

Steeds meer consumenten worden wakker en vragen zich openlijk af hoe het toch komt dat er in de landbouw zoveel schandalen aan het licht komen. Wel het antwoord is daar: het is de overproductie die de afstand tussen consument en producent onnodig groot houdt. Van het moment dat we de keten kunnen verkorten, dat we opnieuw ons eten meer lokaal halen en vooral weer een landbouw krijgen die ‘vraaggericht’ gaat werken, dan kan een keerpunt worden bereikt.

Steeds meer consumenten gaan weer vaker naar lokale ambachtslui, zoals de slager, de bakker en de groentenman. Of ze kopen hun producten rechtstreeks op de boerderij. Het geeft de landbouw een menselijk gelaat. Het geeft boeren de kracht en de mogelijkheden om het opnieuw eerlijk te doen.

Niet de weg van de minste weerstand

Bij Smaakhoeve De Lochtenberg varen we een beetje tegen de stroom in. Dat is niet altijd makkelijk. We krijgen vaak applaus voor wat we doen, maar soms ook al eens wat tegenwind. Nochtans zijn we niet tégen iets of iemand. We staan voor onze eigen visie en volgen vooral wat de consument wil. Die wil weer meer van de authentieke ambachtsman en van de boer met zijn land, zijn vee en zijn oogst.

Een grotere tegenstelling met de industrie is nauwelijks denkbaar. Met hun blozende blos en verweerde handen kunnen boeren staan voor blakende gezondheid. Voor eerlijk, puur, ongecompliceerd en ook wat romantisch. Voor alles wat ons haastige en vaak ongezonde zittende binnenbestaan niet is, maar waar naar we weer zoeken en verlangen. We zouden niet liever willen dat onze eigen Kempense ambachtslui en al die boeren met hun families weer échte helden worden. Alles in een ontembaar verlangen om ons eten weer de kwaliteit en het respect te geven die het verdient!

Bij Smaakhoeve De Lochtenberg proberen we alvast heel voorzichtig – en stap voor stap – die bocht te maken. De producten van het land en de boerderij waren immers zo alledaags en banaal geworden dat we het bijzondere ervan bijna dreigen te vergeten. Wij kiezen voluit voor kwaliteit boven volume. En we proberen dat te doen met respect voor mens, dier en maatschappij.

Al meer dan 100 jaar staan we achter de eerlijke waarden van onze boerenfamilie die hun wortels heeft, hier in de Kempen. Het is van hen dat we hebben geleerd dat passie niet kan worden vervalst, hard werken altijd resultaat oplevert en “echt” eten het waard is om voor te vechten…