Van kornoelje tot Cornusbier
Volgend weekend presenteert De Plantentuin haar Cornusbier. Daar is wel wat over te vertellen!
Over de kornoeljeboom schreef Rembert Dodoens al in zijn Cruydt-boek in 1618:
In den Cornoelieboom siet men de bloemen ghemeynlijck in t beginst van den Meert als tweder niet te straf en is; en de daet nae volgen de bladeren. Den stam selve is soo hard als eenen horen ende daer van zijn meest alle sijn naemen gecomen.
Het hout is soo hardt dattet seer bequaem is om de tanden in de Molens ende Queernen ende ander Raders te maecken …
De gele kornoelje (Cornus mas) is een oud cultuurgewas en het werd al vanaf de Romeinse tijd over Europa verspreid. Het hout werd er geprezen omwille van de stevigheid en vooral toegepast voor het vervaardigen van speren.
Deze kleine boom is een aantrekkelijke tuinplant, zeker omwille van de zeer vroege bloei, maar eveneens voor de vruchten die goed geschikt zijn om in confituren te verwerken. In De Plantentuin vind je hem als haag rondom de pioenentuin en op andere plaatsen als solitair.
De vruchten oft Bezien zijn lanckworpich van maecksel , eerst groen maer root als sij rijp zijn. Van smaec sar poft wrang, met eenige suricheydt oft amperheyt daer bij; ende in elck leydt eenen witten harden steen ghelijck in de Olijven.
In Oost-Europa zijn variëteiten ontwikkeld met grote pruimvormige lekkere vruchten. In Polen heeft men de variëteit Slowianin ontwikkeld met bessen met een hoog suikergehalte. De Panchavero komt uit Bulgarije en Jolico is een Oostenrijkse selectie en is aangeplant in de Botanische Schatkamer.
Vanaf einde augustus zijn de vruchten aan het rijpen. Pluk enkel de donkerrode-zwarte bessen om te verwerken. Een emmer was vlug gevuld en nog diezelfde dag veranderd met “ont-sapper”, zeef en kookpot in:
- 4 kg confituur (voeg 0,5 kg geleersuiker per kg toe)
- 2 liter sap (dat is wat zuur, maar voeg suiker toe om het te drinken)
- 600 gram pitten (die kan je roosteren)
Brouwerij en boerderij
Een (kleine) boerderij heeft alles in zich om ook een brouwerij te kunnen zijn. Door noeste arbeid worden producten van het land geoogst: gerst, diverse hopsoorten en krachtige kruiden. Nodig is ook kennis om gerst in mout te veranderen en kennis om gistcellen een gecontroleerde fermentatie te laten uitvoeren.
De uitgebreide botanische verzameling bevatten diverse kruiden en bessen (bramen, krieken , kornoelje, … ) die mogelijks onze smaakpapillen kunnen verleiden of misleiden. Brouwen is ook spelen met vuur en vlam. Daarna snel afkoelen en ongewenste nevenproducten scheiden door filtratie. Het beste laten we voor ‘lest’”: proeven, keuren en verbeteren.
Belgische brouwers voegen meestal een speciaal kruidenmengsel toe bij het ontwikkelen van speciale bieren. Dit naar analogie van het vroegere gruut dat zou samengesteld zijn volgende kruiden: salie, rozemarijn, laurier, karwijzaad, anijs, zoethout, koriander en gagelaar. Gruut was vooral bedoeld om onvolmaaktheden in het brouwproces te verdoezelen. Slechte smaken en geuren dienden rechtgezet te worden. Vandaag is het een hype om spiced bieren te ontwikkelen.
Cornus Blond en “Hof ten Oprins”
Samen met twee andere bierliefhebbers en tevens groenverzorgers van de plantentuin (Sieg Faes en Paul Boelens) hebben wij een nieuw blond bier ontwikkeld, speciaal voor de Kleine Boerderij.
Na enkele proefproducties op hobby-schaal (60liter) en na een gedegen kwaliteitsbeoordeling heeft een plaatselijke commerciële brouwer de opschaling gedaan naar 400 liter eenheid.
De Cornus is een licht blond bier met een evenwichtige smaak en een toets van citrus met een zachte bittere afdronk. Er zijn verschillende hopsoorten in verwerkt die zorgen voor een evenwichtige reuk en smaak. Bij uitstek om van te genieten op een zomers tuinterras. De hergisting op fles zorgt ervoor dat de smaak evolueert. Het alcoholgehalte is ongeveer 6.6 %.
Dit weekend
Na een inloopperiode van een half jaar zijn wij tot op het punt gekomen om dit ter kennis te brengen aan een groter publiek. Dit zal gebeuren in het weekend van 12 en 13 maart. Dat weekend zullen we het bier ludiek presenteren aan de aanwezigen van het Tuincafé.
Ook leren we je hoe je best het bier uitschenkt in het speciaal bijhorend glas en geven we ook wat uitleg over biersmaken en soorten.
We plannen om nog andere bieren te ontwikkelen: van donker tot tripel. In de verdere toekomst misschien wel de bouw van een huisbrouwerij in de gebouwen van de Kleine Boerderij. De naam van deze brouwerij hebben wij alvast gevonden: “Hof ten O’ Prins” .