Vanavond kan je weer genieten van een nieuwe aflevering van het Verhaal van Vlaanderen. Maar een aflevering van 50 à 60 minuten tot stand brengen, vraagt héél véél voorbereidend werk. Van een scenario over de zoektocht naar geschikte locaties, acteurs en figuranten om te eindigen met draaidagen en de montage.
Scenario vormgeven
Gisteren kon je lezen dat Filip Lenaerts, opgegroeid in Merksplas, twee en een half jaar geleden al gecontacteerd werd in verband met het Verhaal van Vlaanderen.
Filip: “Jesse Fabré belde me in oktober 2020 met de vraag of ik interesse had om vijf afleveringen van het Verhaal van Vlaanderen te regisseren. Dit is de eerste keer dat ik aan zo’n groot project meewerk en waarbij ik het scenario niet zelf heb geschreven. Jesse is het brein achter dit programma. Op het ogenblik dat hij mij contacteerde, was hij al een jaar bezig met dit project. De inhoud van het programma wordt dan ook gedragen door een grote redactie. Op het moment dat ik in het project stap, bekijk ik het scenario vanuit het audiovisuele standpunt. Het is mijn job om de scenario’s te lezen en visueel in te vullen. Gaat het verhaal niet te traag, hoe brengen we dit best in beeld? Ik heb daarvoor een aantal afleveringen in audio ingelezen om te zien hoe het verhaal loopt.”
Talloze meetings en nog meer feedbackmomenten volgen om te komen tot het definitieve script.
Op zoek naar geschikte locaties
Filip: “Je moet weten dat er voor het Verhaal van Vlaanderen twee producties door elkaar lopen. Je hebt de fictie met de re-enactments en de non-fictie, Tom Waes die het verhaal vertelt. Dat zijn twee verschillende ploegen en twee verschillende agenda’s die naast elkaar lopen. “
“Voor het fictieblok is de zoektocht naar geschikte locaties zeer belangrijk. Een location hunter reist heel het land rond en stuurt foto’s door van mogelijke locaties. Zelf begin je plannen te tekenen van de ruimtes die je ter beschikking hebt. Zo maak je de invulling van de ruimte visueel. Dat helpt om te bekijken hoeveel figuranten en acteurs je nodig hebt. Je tekent ook looplijnen in functie van de camera’s die staan opgesteld. Zo maak je voor elke scène een decoupage.”
Op recce
Filip: “Een drietal maanden voor de start van de opnames is er de recce. De recce is zeer belangrijk. Dan ga je met de chef-licht, de chef-cameraman, de grip, de eerste regie-assistent en alle andere verantwoordelijken langs alle locaties. Iedereen bekijkt de locaties vanuit zijn job en standpunt. Zo is het de taak van de eerste regie-assistent om het voorstel van de regisseur te checken op de haalbaarheid én betaalbaarheid.”
“Nadien volgen er nog héél véél vergaderingen. Als regisseur stuur je licht en geluid aan, tot kostumering en het zoeken van figuranten. Urenlang neem je boeken door met foto’s van mogelijke figuranten, samen met de collega’s die voor de kostuums en de pruiken instaan. Allemaal op zoek naar de ideale personen voor een welbepaalde scène.”
Draaidagen
Filip: “En uiteindelijk starten de opnames. Dan ga je draaien en doe je wat je de maanden en jaren voordien minutieus hebt voorbereid. Voor het Verhaal van Vlaanderen doen we beroep op enkele acteurs. Zij dragen de scènes en worden bijgestaan door figuranten met een affiniteit voor acteren. Je hebt in het Verhaal van Vlaanderen immers geen terugkerende cast die je mettertijd beter leert kennen. Elke aflevering kom je een nieuwe cast tegen. Terwijl Tanguy Lijssens, de regie-assistent, iedereen op zijn of haar plaats zet, volg ik alles van achter de monitor. Elke draaidag opnieuw nam hij de tijd om de cast te leren kennen. Hij leerde hun voornaam zodat hij ze heel persoonlijk kon aanspreken. Dat zorgde voor een aangename en gemoedelijke sfeer op de set.”
“In de aflevering over de Guldensporenslag doen mijn broer Koen en mijn neefjes Fons en Sus mee als figurant. Dat was een hele leuke ervaring. Toen Sus net iets té enthousiast in zijn rol kroop, werd hem wel snel duidelijk gemaakt dat dat allerminst de bedoeling is. Zulke draaidagen verlopen volgens een heel strak schema en kosten veel geld.”
“We zijn met de opnames gestart in de zomer van 2021. Ik herinner het me nog goed. Onze eerste draaidag was op de dag van de grote overstromingen in Wallonië. Wij zijn uiteindelijk ook in allerijl moeten vertrekken. De gebouwen waar alle kostuums hingen en maquillage gebeurde, moesten ontruimd worden. Diezelfde avond kregen bewoners wiens huis onder water stond, er onderdak. We hebben de discussie tussen de Romeinse generaals Cotta en Sabinus uiteindelijk in een mergelgrot gedraaid. Hun tent werd in de grot opgesteld.”
“De opnames hebben geduurd tot in de zomer van 2022. Voor deze reeks is dat niet verwonderlijk. Elke keer moeten er nieuwe scènes uitgewerkt worden, met nieuwe kostuums en nieuwe pruiken. Voor de kostuumafdeling was het telkens een race tegen de tijd.”
De afwerking
Filip: “Van april 2022 tot november 2022 volgde de montage. De laatste maanden dienen voor de verdere afwerking zoals bv. de muziek onder de scènes en het toevoegen van kaartmateriaal in de aflevering. Daarna wordt elke aflevering voor de zoveelste keer doorgenomen door Jesse. Op het einde heeft hij elke aflevering zo vaak gezien dat hij de dialogen woordelijk kan meezeggen. Hij neemt ook de eindredactie voor zijn rekening. Het vergrootglas waarmee hij elke aflevering bekijkt, is enorm. Alles om toch maar geen fouten te maken. De aflevering van deze avond over de Industriële Revolutie, was pas deze week écht helemaal finaal afgewerkt. Last minute werd er nog een foutje gevonden dat weggewerkt moest worden.”
