Literatuur

Stefan Boonen: “Kinderen moeten zichzelf kunnen zijn, maar ook ergens bij horen”

Dinsdag was er een jeugdauteur op bezoek bij Qworzรณ en in VBS Yugro

Dinsdag trok jeugdauteur Stefan Boonen naar enkele klassen van VBS Yugro en naar Qworzรณ. Op uitnodiging van de bib kwam hij er vertellen over zijn boeken, zijn werk en zijn leven.

“Tja, ik moest vanochtend wel vroeg uit de veren om vanuit Kessel-Lo hier op tijd te zijn.” Met een broodje bij de Rik tegen een klein hongertje, praatten we met hem na.

Stefan: “Ik bracht in beide klassen een verhaal dat een mix was van mijn leven als schrijver, aangevuld met fragmenten uit enkele van mijn boeken. Hoe ben ik tot het schrijven van dat boek gekomen? Wat gebeurt er allemaal in? Welke research heb ik daarvoor gedaan? Dat soort vragen trachtte ik te beantwoorden. Fantasie en realiteit lopen dan wat door elkaar. En ik grijp ook terug naar de illustraties bij de fragmenten die ik uit mijn boek vertel. Zo krijgen de kinderen het geheel te verwerken: zowel mijn tekst als het werk van de illustrator. Mijn boeken zijn een wisselwerking tussen die twee: je kan de tekst niet vatten zonder de beelden erbij, en omgekeerd.”

โžฝ Je was een dorpsjongen in Hamont-Achel begin jaren 70. Hoe voelt het om terug in een dorp te staan?

Stefan: “Oh, ik kom nog regelmatig en graag terug naar Hamont. Leuven is ook maar een klein stadje. In Kessel-Lo leef ik ook in een buurt. Ik voel me er een deel van de gemeenschap. Hoe gaat dat met mensen die ergens gaan wonen waar ze niet opgegroeid zijn? Ze krijgen er kinderen, en leren er zo andere mensen kennen, en je wordt deel van het leven daar. Maar inderdaad, van de mensen die uit Hamont naar Leuven trokken om te studeren, is zowat de helft teruggekeerd naar het dorp. Waarschijnlijk om hun kinderen te schenken wat ze er zelf hebben ervaren. En het is altijd handig als de ouders en de schoonouders in de buurt wonen.”

โžฝ Met meer dan honderd kinder- en jeugdboeken leid je wel een productief bestaan.

Stefan: “Na het laatste boek maak ik altijd het voornemen om het wat rustiger aan te gaan doen en minder te gaan schrijven. Maar het resultaat blijft hetzelfde: ik begin altijd opnieuw. Een verklaring kan zijn dat ik het goed kan. Ik heb een vlotte pen. En ik schrijf zowel romans voor kinderen als prentenboeken. Aan die laatste heb ik minder schrijfwerk en is er meer werk voor de illustrator. Voor mijn boeken werkte ik veel โ€“ en soms heel nauw โ€“ samen met verschillende getalenteerde illustratoren. Dan krijg je samen soms het gevoel van ‘zullen we nog eens …’ en ben je weer vertrokken.”

“Nog een andere verklaring is dat ik er eigenlijk geen verklaring voor heb,” lacht hij. “Waarschijnlijk is het vooral omdat ik gewoon graag schrijver ben. Ik vergelijk het gevoel soms met koken. Als je dat maar sporadisch doet, vraag je je dan telkens af wat je weer moet gaan maken. Als je veel kookt, zorgt dat voor veel inspiratie om andere dingen te proberen.”

Van de jeugdzorg naar de jeugdliteratuur

โžฝ Je werkte aanvankelijk in de jeugdzorg. Wanneer was er die vonk om te beginnen schrijven?

Stefan: “Inderdaad, ik werkte met adolescente jongeren. Dat was behoorlijk intens werk. Ik kom ook niet uit een uitgesproken artistiek milieu. Dan is de stap om te beginnen schrijven niet zo vanzelfsprekend.”

โžฝ Was het dan door liefdesbrieven te schrijven dat je je talent ontdekte?

Stefan: “Nee, niet bepaald. Ik heb altijd van taal en van lezen gehouden. Ik kon helemaal verdwijnen in verhalen. Daarom wou ik, op een dag, proberen of ik zelf ook kon schrijven. Of beter: ik was ervan overtuigd dat ik dat zou kunnen. Maar natuurlijk werden mijn eerste verhalen afgewezen door de uitgevers die ik aansprak. Even later ben ik toevallig in de jeugdliteratuur gerold. Daar voelde ik me als schrijver meteen thuis. Nee, ik wou geen verhalen meer maken voor volwassenen. Ik had de sport gevonden die me op het lijf geschreven was.”

Over verbondenheid en kind zijn

โžฝ Ontdek je achteraf patronen in de thema’s die je in je boeken behandelt?

Stefan: “Eh, je evolueert als schrijver. Ik wil alleszins niet met mijn boeken de wereld verbeteren. Ik wil wel goede verhalen brengen die kinderen raken. Ze moeten zowel kunnen ontroeren als voor humor zorgen. Maar als je mijn werk leest, zal je wel zien dat ik uit de sociale sector kom. Dat hulp verlenen zit er altijd wel in. Neem nu Mammoet, dat om Theo draait. Ik heb me daarbij wat geรฏnspireerd op het boek Identiteit van Paul Verhaeghe. Theo kan in mijn boek bijna alles: judo, piano spelen, dansen, zwaardvechten, rekenen … Op een dag ontdekt hij een verlaten pretpark: De Oertijd.”

In Mammoet probeer ik dat spanningsveld tussen verwachtingen van de buitenwereld en het verlangen van het kind om kind te zijn, weer te geven.”ย 

“Ik schrijf al lang, en je sluipt als schrijver altijd in je werk. Aanvankelijk had ik het over thema’s als armoede of zelfmoord. Als ik nu terugblik, draait het vaker om verbondenheid. Kinderen moeten zichzelf kunnen zijn, vind ik, maar ook de kans hebben om bij een gemeenschap te horen.”

โžฝ Je zag ook mettertijd de wereld veranderen. Hoe kijk je er tegenaan?

Stefan: “Ik blijf optimistisch, al blijft dat wat dubbel. Ik zie de dingen die nu in de wereld gebeuren: de recente verkiezing van Trump, de opkomst van extreemrechts in Europa, de oorlogen die woeden … Dat zet de zaken onder druk. Maar ik zie het allemaal op afstand gebeuren. In mijn persoonlijk leven merk ik nog niet dat die feiten doordringen. Tijdens mijn carriรจre als schrijver is de wereld wel veel diverser geworden. Dat heeft een impact, al is die niet goed of niet slecht: het is er gewoon. Als jeugdschrijver moet ik wel positief blijven. Er zijn meer mensen goed dan slecht, maar ik weet dat niet alle mensen het goed voorhebben met de wereld.

Lezen is venster op de wereld

“Mensen lezen minder dan vroeger. Toch geloof ik dat lezen een verbindende factor kan zijn. Door te lezen krijg je inzicht in andere levens, en leer je dat de wereld groter is dan jezelf.”

โžฝ Wat las je zoal de laatste tijd?

Stefan: “Ik heb net De bijensteek van Paul Murray uit; dat heb ik met veel plezier gelezen. Of All fours. Indruk maakte ook Wolf van Lara Taveirne. Of Het uitstapje naar Echo Spring, waarin schrijfster Olivia Laing het werk van schrijvers die alcoholverslaafd waren, koppelt aan de plekken waar ze verbleven. Je ziet het, ik lees heel uiteenlopende dingen. En ik lees nog altijd, als lezer. Ik ben ten zeerste vatbaar voor mooie boeken. En voor kinderboeken, om bij te blijven. Goede kinderboeken zijn ook een plezier voor volwassenen.”

โžฝ Je loopt stilaan naar de zestig, Stefan. Wat brengt de toekomst?

Stefan: “Oei. Je bent de eerste die me die vraag stelt. Ik heb nog altijd het gevoel dat ik nog maar pas begonnen ben. Ik weet dat dat niet zo is. Maar ik heb nog heel veel goesting. Ik heb nog maar een deel gedaan van wat ik allemaal wil doen. Het werk is leuker dan ooit tevoren, en ik broed nog op vele plannen.”

“Ik heb het gevoel dat ik nog groei als schrijver. Hoe langer dat ik het doe, hoe beter ik zicht krijg op verhalen en illustraties. En als ik ergens op uitgekeken ben, begin ik aan iets anders.”

“Maar onmiskenbaar zie je de mensen rondom jou ook ouder worden. Met een vriend koos ik Mick Jagger als rolmodel, om niet te verzeilen in het oude-mannen-gemopper. Als we aan iets twijfelen, vragen we ons af wat Mick Jagger zou doen. We moeten de futiliteiten in dit deel van de wereld op een of andere manier ontstijgen. Je moet jezelf in beweging houden. Ik sta nog heel vol in het leven.”

Stefan en illustrator Wout ‘Melvin’ Schildermans

Binnenkort Kinderboekenfestival

โžฝ En daarvoor heb je dan ook nog het KABAAL-kinderboekenfestival

Stefan: “Inderdaad. Toen de Boekenbeurs in Antwerpen in 2019 ermee ophield, viel er een belangrijk evenement voor het boekenvak weg. Samen met illustrator Wout ‘Melvin’ Schildermans wilden we zelf iets beginnen: we hadden een parochiezaal voor ogen en enkele uitgevers die met een stapel boeken een tafel vulden. Al snel werd het een groot project: de behoefte was er, en het enthousiasme groot. Op zaterdag 1 en zondag 2 maart vullen we heel de Permekebibliotheek in Antwerpen.”

“Gratis, zowel voor kinderen als hun ouders: dat willen we samen met onze sponsors zo houden. Omdat Permeke een tweede thuis is voor kinderen in een wat armere buurt. Ze kunnen er hun huiswerk maken, of wat chillen – en die willen we niet uitsluiten.”

“Er zijn workshops, lezingen, vertellingen … Het hele programma vind je op onze site. En we willen er een heel inclusief festival van maken: voor sommige lezingen voorzien we zelfs tolken Vlaamse gebarentaal. Soms sakkeren we over de schaalvergroting van het festival, maar het blijft een waardevolle tweedaagse.”

VBS Yugro en Qworzรณ over Stefan Boonen

De leerlingen van VBS Yugro vonden Stefan: “leuk, interessant, leerrijk, grappig, een beetje mysterieus, spannend. Hij las voor uit enkele boeken en vertelde hoe ze tot stand zijn gekomen. En dat we niet alleen de tekst in een boek moeten lezen, maar ook zeker de tekeningen moeten lezen.” En ook: “Stefaan was een aangename verteller waardoor je meteen zin kreeg om in een boek van hem te duiken.”

Zie ook
De 5 levenslessen van Stefan BoonenStefan Boonen op Pluizer
Bron
Stefan op InstagramDe website van StefanStefan op YouTube

Reageer

Back to top button