Plantentuin De Kleine Boerderij pakt straks uit met een nieuw stukje op hun domein in Merksplas: de heidetuin. Het is vooral werk van vrijwilligers, veel vrijwilligers. Beheerder Wout Oprins praat gedreven over de tuin en de tienduizenden planten die je er kan komen bezoeken. Maar als hij over de mensen begint die het café mee helpen runnen of die uren stoppen in het onderhoud van de tuin, kruipt er ook wat bewondering in zijn blik.
Een nieuwe heidetuin
Wout Oprins: “De Plantentuin ontstond in 2007. Sindsdien hebben we wel elk jaar een nieuwe aanplant. Momenteel werken we een nieuwe heidetuin af. Daarmee brengen we wat lente in de winter: we laten zien dat je ook in de winter kleur in je tuin kan halen. Met De Plantentuin vinden we het belangrijk dat we een glimlach op het gezicht van onze bezoekers kunnen toveren, en dat kan met kleur.
We plantten zowel zomer- als winterheide aan. Tot april staat de winterheide in bloei, en dan neemt de zomerheide het over. Het stukje tuin is mooi omringd door wat coniferen, wat berken en wat naaldbomen. Erica is een onderhoudsvriendelijke plant: een jaarlijkse makkelijke snoeibeurt volstaat. En heide groeit mooi dicht, zodat je na wat tijd er geen onkruid tussenuit moet wieden.
Onze bijenkorven grenzen er ook aan. Zelfs nu, als het even iets meer dan 10° warm is en als de zon wat schijnt, vliegen ze uit om te snoepen van de heide. Onze imker was ook blij met onze nieuwe aanplant.
De plantjes kochten we aan bij Henk Van Beek in Loenhout. We kregen financiële steun van BTA, de Bedrijfsgroep van Tuinaannemers in Antwerpen. Die geven steun aan nieuwe groene initiatieven, en voor ons als vzw was het een buitenkans om er nieuw plantgoed mee aan te kunnen kopen.”
Kleur brengen
“Het aanplanten gebeurde helemaal door enkele van onze vrijwilligers. Jan Hendrickx leidde dat project. Ze staken 4.400 plantjes in de grond, één voor één, met een klein schupje. Jan is met pensioen en al een vijftal jaar betrokken bij de Plantentuin. Hij wou het rustiger aan doen, en dit was het laatste groot project dat hij nog voor ons wou doen.
De heidetuin leidt de bezoekers naar de botanische schatkamer. Tot nu toe stond er wat eerder wilde beplanting, maar straks zuigt de kleurpracht van de heide iedereen naar die schatkamer. Dat wilden we vooral laten zien: dat een heideplantje geen saai plantje is. Nee, het is best modern wat we ermee deden.
In de winter hebben we nog meer kleur in de Plantentuin. Daar zorgt de collectie toverhazelaars voor, en ook nog een twintigtal andere plantengeslachten.”
Plannen zat
Wout: “Maar daarnaast hebben we nog veel plannen. Vanaf april zijn we vaker open. Zo is onze Plantentuin ook op zaterdagen (van 10 tot 17u) en op woensdagnamiddag (13-17u) open. Zo kunnen we doordeweeks al meer bezoek ontvangen. Onze groep vrijwilligers is al sterk gegroeid, maar we kunnen het nog niet aan om elke dag de tuin en het café open te houden. Zoiets moet organisch groeien, en dit is voor onze ploeg weer een stap vooruit.
We gaan ook onze kruidentuin wat opnieuw aanleggen. Een stukje ervan gaat zelfs ingericht worden als moestuin. Onze vrijwilliger die verantwoordelijk was voor die tuin is thuis ook een fervente tuinier, en die kwam met het idee voor die moestuin op de proppen. Zo komen er traditionele moestuinplanten in, maar we zouden de Plantentuin niet zijn als we hier en daar ook niet voor een specialleke zorgen. Ik zeg maar iets: als we er een tiental gekende koolsoorten tonen, zullen we er ook wel een ongekend exemplaar tussen planten.”
Hier gebeurt niets zomaar
“In onze Plantentuin gebeurt er niets zomaar. Als er mensen met ideeën of initiatieven op de proppen komen, pikken we daar maar al te graag op in. Hebben ze een goed idee? Dan mogen ze het ook uitvoeren. Naarmate onze vrijwilligersgroep groeit, verdelen ze zich vaker in werkgroepen. Zo zorgt er een groep voor de fruittuin, eentje voor de kruidentuin, …: dat werkt heel motiverend. Die groepen zitten soms samen om plannen te maken en af te spreken.
Ge komt mensen tegen, en die vullen mee het verhaal in. Wout Oprins
Nu werken we hier met een twintigtal vrijwilligers om het Tuincafé te laten draaien, en een vijfentwintigtal in de tuin. Sommigen zijn hier heel vaak aanwezig, anderen besteden enkele uurtjes per maand aan ons. Maar we voelen ons allemaal lid van de Plantentuinfamilie. Dat is misschien moeilijk om uit te leggen, maar je ziet dat er een soort trots is die we delen, trots op het domein en wat we hier samen doen.
Samenwerken in de tuin, zorgt wel voor een band. We spreken vaak met Whatsapp af wat we wanneer gaan doen. Rond drie uur luiden we dan de bel en komen we met iedereen die er op dat moment werkt samen. Iemand heeft dan toevallig altijd wel wat gebak bij.
Onze eerste vrijwiliggers daagden hier in 2014 op. Ik had niet verwacht dat onze werking zo snel zou uitgroeien tot zo’n grote groep. Het was een wereld die ik niet kende. Maar het gebeurde heel organisch, stap voor stap, zonder groot plan. Ge komt mensen tegen, en die vullen mee het verhaal in.”
Glimlach toveren
“Dat willen we allemaal wel hier: dat iedereen die de tuin bezoekt, ook met een goed gevoel terug naar huis gaat. Daar doen we het voor. We voelen nu al dat we de volgende maanden een groot aantal bezoekers kunnen verwachten. Binnen een paar jaar hopen we als vzw zelfbedruipend te zijn, en dat we ons bestaansrecht verworven hebben.
We zijn ook nog wat gebouwen aan het renoveren. Daar helpen ook vrijwilligers bij, en ook wat mensen met alternatieve werkstraffen. Die hebben iets kleins mispeuterd, en werken met ons wat uren samen. We krijgen ook regelmatig een auti-klas van Christus Koning uit Sint-Job op bezoek, die onder begeleiding van hun leerkrachten instaan voor wat tuinonderhoud. Die gasten bloeien hier helemaal open, ze kunnen hier hun energie kwijt.”
Een bezoek brengen aan De Plantentuin?
- Dat kan tot einde maart elke zondag van 10 tot 17u.
- Vanaf april kan je er daarnaast ook terecht op zaterdag (10-17u) en woensdag (13-17u).
- In het Tuincafé kan je gratis terecht, voor een bezoek betaal je boven de twaalf 5 euro. Maar er zijn ook abonneeformules.
- Je kan een gegidst bezoek aanvragen, maar er is ook een nieuwe infofolder over het domein (3,5 euro) of een steekkaart met alle informatie (1 euro).
