‘Free Palestine’ in de Kempen

‘De grote angst van politici voor een scenario waarbij het conflict uit het Midden-Oosten zou overwaaien naar de Europese grootsteden, is definitief een feit aan het worden’, schrijft Serge Rooman. Hij grijpt een sticker op de brooddoos van zijn dochter aan, om aandacht te vragen voor de onschuldige burgers die slachtoffer zijn van het conflict.

Jarenlang betekende het woord “diaspora” van nature “Joodse diaspora”. Men kon het woord zonder verdere toelichting uitspreken. De toehoorders wisten meteen waar je het over had.  Het ging dan over de Joodse gemeenschappen overal ter wereld die niet in de officiële staat Israël wonen.

Vandaag, na iets meer dan twee maanden oorlog in Gaza, zijn we getuige van het exact het omgekeerde: het ontstaan van een Palestijnse diaspora. Het is bijna niet voor te stellen, maar de dagelijkse bombardementen op het leefgebied van de Gazaanse Palestijnen, lokt tot in de wijdste uithoeken van de wereld empathische reacties uit. En deze reacties hebben zich gekristalliseerd tot één oneliner: Free Palestine!

Er gaat geen demonstratie voorbij in Europa of deze oneliner marcheert prominent op de voorgrond mee. De sociale media die ons dagelijks overladen met de horror uit Gaza eindigen standaard met  “Free Palestine”.

Men mag het effect van deze digitale tsunami aan beelden over deze oorlog niet onderschatten, Free Palestine is everywhere. Zo kwam ook mijn dochter thuis met een brooddoos waarop tot mijn eigen verbazing de gekende sticker “Free Palestine” kleefde. Nu woont mijn dochter niet bepaald in Gaza, maar in een doodbraaf klein Kempens dorp, 3.269 kilometer verwijderd van dit oorlogsgebied.

Kat-en-muisspel

Hoe kwam die sticker op haar brooddoos? Was ze ondertussen lid geworden van een ondergrondse Hamas-cel in het Kempens vennengebied? Het onderzoek bracht me naar haar school in Turnhout. Al dagenlang kleven de leerlingen daar overal deze stickers op deuren, muren en alles waarop het maar gekleefd kan worden. De schooldirectie verbood onmiddellijk het verspreiden van deze politiek getinte stickers en verwijderde ze systematisch. Maar de leerlingen blijven kleven. Een kat-en-muisspel ontstond.  En zo belandde de gewraakte sticker ook op de brooddoos van mijn dochter. 

Solidair met mensen uit Gaza

Deze anekdote zegt veel, zo niet alles. We spreken over een gewone school in de Kempen. Een school in een landelijke regio zonder wijken waar traditioneel meer migranten wonen, zoals je die vindt in Antwerpen, Brussel en zovele andere steden. En zelfs dààr ontstaat er elke dag iets wat we niet voor mogelijk achten: een Palestijnse diaspora. Een groep mensen, veelal jongeren, die het niet meer kunnen aanzien, die zich solidair voelen en die zullen blijven ageren tot de stem van de Gazaanse burgers gehoord wordt, tot er een oplossing is voor alle Palestijnen.

Bang voor een overwaaiend conflict

De grote angst van politici voor een scenario waarbij het conflict uit het Midden-Oosten zou overwaaien naar de Europese grootsteden, is definitief een feit aan het worden. Recent nog demonstreerden maar liefst 27.000 burgers in Brussel met 1 leuze: Free Palestine! Dat verschillende overheden nog gepoogd hebben de demonstraties her en der in Vlaanderen tegen te houden, heeft alleen maar olie op het vuur geworpen. De Antwerpse burgemeester, die zich quasionmiddellijk solidair toonde met Israël en de universiteit van Antwerpen die een spontane kleinschalige zitactie verbood, hebben niet bepaald bijgedragen aan een klimaat in de steden, waarbij inwoners elkaar ondersteunen in hun verontwaardiging over het leed van alle slachtoffers. Ze hebben, wellicht onbedoeld, de Palestijnse diaspora mee aangezet en gemotiveerd om het er niet bij te laten.  

Strategische blunder

De Israëlische leiders hebben, zonder het goed en wel te beseffen, de grootste strategische blunder gemaakt van de laatste jaren. Door meedogenloos en disproportioneel de Gazastrook te bombarderen en voor toekomstig leven onmogelijk te maken, creëerden ze een mondiaal draagvlak van empathie voor de Gazaanse burgers, en de Palestijnen in het algemeen. De tweestatenoplossing, waar een groot deel van de Joodse leiders niet van wil weten, staat nu meer dan ooit terug op de internationale agenda. Internationaal wordt er dagelijks gepleit voor een duurzame oplossing die er nu eindelijk moet komen. De insteek van de Oslo-akkoorden klinkt met de dag luider en dwingender. De westerse wereld wil het Midden-Oosten conflict niet in zijn steden zien ontploffen. 

Wraak in het DNA

Maar dat betreft enkel het geopolitieke verhaal. Het valt te verwachten dat wereldwijd lokale Joodse gemeenschappen zullen geviseerd worden door lokale islamitische terreurcellen. De 18.800 burgerdoden in Gaza zullen voor deze terreurcellen niet onbeantwoord blijven. Wraak zit in het DNA van deze malafide groeperingen. De aftrap is gegeven door Houthirebellen die vermeende Israëlische schepen in de rode zee aanvallen.

Tenslotte is het wachten op een nieuw woord dat het drama van Gaza zal verwoorden. De Palestijnen hadden al het enigmatisch “Nakba” om de verdrijving uit hun leefgebieden in 1948 te herinneren. De slachting van Gaza zal in hun levensbeschouwelijk erfgoed een prominentie plaats innemen. Zoveel is nu al zeker, een tweede “Nakba” kondigt zich aan. Hoe meer de vernietiging van de Gazastrook in de praktijk wordt gebracht, hoe meer de herinnering eraan zich zal vereeuwigen. Men bereikt daarmee het tegendeel.  

Schrijnend

Het is bij dit alles schrijnend om te zien hoe onschuldige Joodse burgers het slachtoffer zijn van hun leiders. Over de pogrom met 1400 dodelijke slachtoffers die de Hamas-militie uitvoerde, wordt amper nog een woord gerept in de media. De belaging van Joodse burgers wereldwijd is amper onder controle te krijgen en verdwijnt in de zee van beelden over Gaza. Deze burgers ondergaan alles, net zoals de Palestijnen van Gaza.

Samenleven met vallen en opstaan?

Leiders van landen of gemeenschappen moeten in de eerste plaats bekommerd zijn om het welzijn van hun burgers. Ze zouden de allergrootste angst moeten ervaren om leed toe te brengen aan hun landgenoten. De leiders van Israël en Hamas zijn niet verbindend en noch gefocust op het wezenlijkste element van het politieke gebeuren: samenleven. Ze zijn uit op wraak, dominantie en het eigen ideologische verhaal doordrukken, ondanks de menselijke kost.

Dit alles moet ons wakker schudden als we in 2024 zelf moeten gaan kiezen. Kiezen we voor leiders die een wij-zij-denken uitbuiten? Of kiezen we voor leiders die het grote avontuur van het samenleven met vallen en opstaan willen realiseren? We zien dagelijks waarin het verschil kan zitten. 

Dit opiniestuk verscheen eerder in Knack, het tijdschrift ‘voor mensen met een lenige geest. Want wie slim is, durft twijfelen.’

---