Boeren tonen actiebereidheid in centrum Merksplas
Een ijzige wind blies ongenadig over de Markt vanmiddag in Merksplas. De kleine 300-tal tractoren en wat hooibalen boden geen beschutting. De enige warmte kon je er halen uit de hoop die vele harten deelden op de eerste voorjaarsactie van de Boerenbond.
Radeloosheid. Moedeloosheid. Met die woorden begon Lode Ceyssens, voorzitter van de Boerenbond, aan zijn speech. “Dat zijn de gevoelens die al langer dan een jaar bij ons, landbouwers, sluimeren. Maar de laatste dagen is die teleurstelling omgeslagen in actiebereidheid. Boeren werken zich uit de naad, maar voelen zich niet gerespecteerd door het beleid.”
Wrang leek de teneur in landbouwmiddens de voorbije dagen, en de boeman bleek Europa. In de ons omringende landen sloeg de voorbije weken de vlam in de pan. In het weekend kwamen de Waalse boeren op straat. Zondag was er het boerenprotest van Farmers Defence Force in Turnhout. En nu riep de Boerenbond landbouwers op om vandaag in Merksplas te protesteren. Er daagden colonnes tractoren op uit Hoogstraten, Ravels en Kasterlee. Die verzamelden op de markt en in de omliggende straten.
“Gisteren werden we op de hoogte gebracht van de actie”, zei burgemeester Frank Wilrycx (Leefbaar). “We hebben in ons dorp een grote landbouwerspopulatie. Wij delen hun bekommernissen. Ook onder onze inwoners leeft er waarschijnlijk veel sympathie voor hun acties. De wereldwijde crisis van de voorbije jaren toonde ons ook het belang aan van lokale voedselproductie.”
Dat precies Merksplas uitgekozen werd voor de aftrap van de Boerenbondacties, was niet toevallig. Elisabeth Mertens, woordvoerder van de Boerenbond: “Voor ons is het een symbolische plek. Merksplas ligt midden in het Turnhouts Vennengebied, waar de landbouw nog meer dan elders getroffen worden door de stikstofproblematiek. De Vlaamse regering keurde het stikstofdecreet vorige week goed, en nu kunnen onze boeren stilaan beginnen te berekenen welke gevolgen dat voor hen heeft.”
Ook Tine Hermans voor BoerBurgerBelangen begrijpt de keuze voor Merksplas: “Als ik vorig jaar hier niet naar Demir was komen luisteren, had ik een moment gemist dat voor de oprichting van onze partij heel belangrijk was: onze lokale boeren legden toen al de pijnpunten bloot van het landbouwbeleid. Vandaag zien we dat daar weinig aan tegemoet is gekomen.” Vreest ze een opbod aan steeds hardere acties? “Niet bepaald. Misschien kunnen ze het ongenoegen triggeren dat leeft bij de burgers die ook al lang op hun honger zitten. Als zowel boeren als burgers aan eenzelfde zeel zouden trekken, zou er politieke verandering mogelijk zijn.”
Rechtszekerheid en waardering
Lode Ceyssens: “Met de Boerenbond voeren we geen actie tegen het lokale bestuur, maar komen we wel samen op een plaats waar onze boeren hard getroffen worden. Onze boeren en boerinnen mogen niet aan de kant geschoven worden. We willen af van de betutteling die hen ten deel valt: de kalenderlandbouw is daar het mooiste voorbeeld van. Wij vinden dat onze boeren pas kunnen bemesten en zaaien als het weer en de bodem het toelaten. Maar ook de natuurherstelwet of de subsidies voor herbebossing zijn de boeren een doorn in het oog. Wij moeten openlijk de vraag durven stellen: gaat het Europa om het opleggen van regeltjes, of in het opleggen van ambitieuze doelstellingen? Wij zien een spaghetti aan regelgeving, tot in het absurde”.
“Onze Vlaamse boeren leveren duurzame producten af. Die moeten nu concurreren met goedkope, minder duurzame producten uit de rest van de wereld. Als we in onze eigen landbouw geloven, moet men daar een eerlijke prijs voor willen betalen.”
“En onze boeren hebben ook rechtszekerheid nodig. Iedereen beseft dat de wereld momenteel in brand staat. Daarom zijn we blij dat we iets kunnen koesteren: het feit dat we drie keer per dag eten op ons bord hebben. Onze boeren zorgen voor onze actieve welvaart. Als zij duurzaam investeren gaat dat over afschrijvingen op lange termijn. Zij zijn dan ook niet gebaat met vergunningen die op elk moment kunnen aangevochten worden of met voortdurend veranderende regelgeving. Daarom doe ik aan alle beleidsmakers deze oproep: waardeer uw boeren in plaats van ze bijkomende regels op te leggen.”
Bert De Keyser (voorzitter Boerenbond Antwerpen) hekelde de houding van alle politieke partijen die nu, na de goedkeuring van het stikstofdossier, plots weer onze vriend zijn. “Als dat zo zou zijn, zouden ze vandaag nog alles kunnen veranderen.” Hij voer zwaar uit tegen de oversubsidiรซring van natuurverenigingen bij het omzetten van landbouwgebied tot bosgebied. Hij riep de provincie ook op om te stoppen met zo’n bebossingsprojecten. En hij porde het lokaal beleid aan om meer landbouwers te betrekken bij dat beleid: die hebben kennis van verschillende facetten van het gemeentebeleid. “Stop met praten over de boeren, maar begin met hen te praten.”
Tot slot zette hij voormalig Vlaams CD&V-Parlementslid Tine Rombouts in de bloemetjes, die de politiek vaarwel zei. “Zij heeft mogen ervaren hoe het landbouwbeleid hier in Vlaanderen loopt. Haar parcours siert haar.” Ze kreeg van de actievoerders een breed applaus.
“Al drie jaar kunnen we met ons gemeentebestuur door het Vlaamse beleid geen vergunningen meer afleveren aan landbouwbedrijven. Zulke vergunningsstop kan geen enkele sector overleven. Het is inderdaad een moeilijk evenwicht tussen landbouw en natuur. Met onze aanpak van de ruilverkavelingen hebben we door veel te overleggen oplossingen gevonden om die kloof te overbruggen. We dachten toen dat we daarmee werk hadden geleverd dat de tand des tijds kon doorstaan. Quod non. (‘wat niet waar was, n.v.d.r.)”
“Ook onze jonge boeren zijn bewust dat we over het milieu moeten praten. Maar geef ze als beleid de kans om te werken als lokale producenten. Er zit ook veel verschil tussen de kostprijs van de producten die ze leveren en de prijs die ze ervoor krijgen. Op dat vlak is er ook een eerlijkere verdeling nodig.”
“En geef iedereen in de sector wat tijd. Geef de oudere boeren de kans om te stoppen, en aan jonge boeren de kans om een bedrijf over te nemen.”
De burgemeester dankte nog de actievoerders: “Bedankt voor de serene manier waarop jullie dit aanpakten. Zo behoud je de steun van de bevolking voor jullie acties.”
We praatten nog even na met Nicky Van Otten, die een melkveebedrijf net over de gemeentegrens in Turnhout runt. “Er was vandaag best veel volk op de been voor deze wat symbolische actie, die waarschijnlijk positief overkomt voor boeren en burgers. Maar misschien was het krachtiger geweest als ze had plaatsgevonden vรณรณr de goedkeuring van het stikstofakkoord. We hebben zoveel vooraf ondernomen, maar de Boerenbond sprong nooit echt mee op de kar. Vandaag zien we wel voor het eerst meer mensen opdagen uit de brede regio. Maar straks, thuis, blijft onze situatie even uitzichtloos: we blijven overspoeld met meer regeltjes, meer administratieve last, meer maatregelen…”